Λειτουργία των ελληνικών σχολείων στην Ευρώπη
28 Νοεμβρίου 2017
Η κυρία Χρυσούλα Κατσαβριά - Σιωροπούλου, βουλευτής Καρδίτσας του ΣΥΡΙΖΑ, τοποθετήθηκε στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς υπό την προεδρία κ. Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη, με θέμα ημερήσιας διάταξης: "Λειτουργία των ελληνικών σχολείων στην Ευρώπη".
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το θέμα της λειτουργίας των ελληνικών σχολείων στην Ευρώπη, όπως βέβαια και σε άλλες χώρες, μας απασχολεί ξανά και ξανά και πάντα θα μας απασχολεί, καθώς οι ομογενείς μας νοιώθουν την ανάγκη να συνδέονται οι νέες γενιές με τη γλώσσα μας και μέσω αυτής με την πατρίδα. Πρόκειται για μια εύλογη απαίτηση, γιατί η ίδια η ελληνική γλώσσα είναι ταυτόχρονα φορέας ιστορίας και ελληνικής συνείδησης. Όλοι κατανοούμε τις δυσχέρειες ως προς την ικανοποίηση όλων των αιτημάτων της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, τη δυσκολία κάλυψης των αναγκών εξαιτίας της διάσπαρτης παρουσίας των ελληνικών κοινοτήτων, ήρθε να επιτείνει και η παρατεταμένη οικονομική κρίση και η έλλειψη σχετικών κονδυλίων τα προηγούμενα χρόνια. Όμως είναι αλήθεια και πρέπει να την αναδεικνύουμε ότι τα τελευταία δύο χρόνια γίνεται μεγάλη προσπάθεια αποκατάστασης των δυσλειτουργιών σε αυτό τον τομέα.
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις αποσπάσεις των εκπαιδευτικών καθώς και η αυξανόμενη κάλυψη των κενών των ελληνικών σχολείων σε διδακτικό προσωπικό. Κύριε Υφυπουργέ, εκτιμώ ως ιδιαίτερα θετικές τις προσπάθειες που καταβάλλει το Υπουργείο Παιδείας. Τόσο οι αναφορές σας όσο και η αυξανόμενη ικανοποίηση κυρίως των ομογενών μας το επιβεβαιώνουν και το δηλώνω αυτό διότι είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω πρόσφατα, αλλά και στο παρελθόν με ομογενείς μας από την Ιταλία, την Γερμανία, την Πολωνία αλλά και την μακρινή Αυστραλία. Είμαι βέβαιη κύριε Υφυπουργέ, ότι τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζουν τα ελληνικά σχολεία στα κρατίδια της Γερμανίας, για τα οποία έχει γίνει μεγάλος λόγος τις τελευταίες ημέρες και αναφέρθηκε και από προηγούμενους συναδέλφους, τα γνωρίζετε και τα έχετε λάβει υπόψη σας.
Πιστεύω ότι είναι καιρός το Υπουργείο Παιδείας να πράξει ότι είναι αναγκαίο προκειμένου οι Έλληνες γονείς και τα παιδιά τους στη Γερμανία να είναι σίγουροι για το μέλλον των σχολείων τους, να εξανεμιστεί έτσι κάθε αμφιβολία τους για το αντίθετο και να καταστεί σαφές ότι η Κυβέρνησή μας είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων όπου και αν αυτοί βρίσκονται.
Επιτρέψτε μου τώρα κύριε Πρόεδρε, να κάνω μια σύντομη αναφορά στο ταξίδι που και εσείς αναφέρατε πριν στην Ιταλία που έγινε το προηγούμενο διάστημα και σε ένα ιδιαίτερης σημασίας θέμα που αφορά τις ανάγκες να υπάρξουν δάσκαλοι και να διδάξουν το ελληνόφωνο ιδίωμα tangre canica στην περιοχή της Κάτω Ιταλίας, δηλαδή της Καλαβρίας, αλλά και της Σικελίας ώστε να διασωθεί, αλλά και η αναγκαιότητα για την διδασκαλίας της νέας ελληνικής γλώσσας. Πρόσφατα οι επαφές που είχα με την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας και την πρόεδρό της την κυρία Όλγα Νάση για την ώθηση θεμάτων που αφορούν την ελληνική ομογένεια της Ιταλίας, αυτό μου τέθηκε πάρα πολύ έντονα, καθώς επίσης το ίδιο θέμα τέθηκε και από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας του Στενού, τον κ. Ντανιέλε Μακρή και τα μέλη της ελληνικής κοινότητας εκεί. Δηλαδή, ένα ζήτημα, το οποίο μπορεί να βοηθήσει ταυτόχρονα με δασκάλους ή έστω και με ένα δάσκαλο τόσο τα χωριά της Καλαβρίας, όπου υπάρχει το πρόβλημα αλλά και τη Μεσσήνη με τον ίδιο δάσκαλο.
Τόσο οι Έλληνες ομογενείς μας όσο και το ζωντανό ελληνικό στοιχείο στην Νότια Ιταλία, στη Σικελία και στην Καλαβρία επιδεικνύουν το τελευταίο διάστημα μια πρωτόγνωρη και πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα πάντα με σημείο αναφοράς την ελληνική γλώσσα και τις ελληνικές τους ρίζες. Παραβρέθηκα σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν τόσο στη Σικελία όσο και στην Καλαβρία και σε διάστημα τριών ημερών σας πληροφορώ ότι έγιναν πολύ σημαντικές εκδηλώσεις τόσο στη Μεσσήνη, ένα διεθνές συνέδριο με θέμα τις γενοκτονίες στην εγγύς Ανατολή και τον ελληνισμό του Πόντου που οργάνωσε η ελληνική κοινότητα του Στενού στη Μεσσήνη καθώς και στα εγκαίνια της πλατείας των Ελλήνων στο Κάπο Ντ’ Ορλάντο. Σας ενημερώνω ότι είναι η δεύτερη πλατεία που εγκαινιάζουμε στην περιοχή μετά την πλατεία των Ελλήνων στη Μεσσήνη που εγκαινιάσαμε πέρσι τέτοιον καιρό.
Στην απέναντι πλευρά από τη Σικελία, στην άκρη της Νότιας Ιταλίας, στο Λατζάρο, που αποτελεί και την πύλη στα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας, οργανώθηκε από τους Έλληνες της περιοχής αλλά και τους πάρα πολλούς φιλέλληνες της Καλαβρίας συνέδριο για την εκ νέου ανακάλυψη, μελέτη και διάδοση της ελληνικής γλώσσας της Καλαβρίας, στο οποίο ήταν αφιερωμένο μάλιστα στην μνήμη του Μοσίνο Φράνκο, μελετητή και καθηγητή από την Καλαβρία που έδωσε όλη του τη ζωή γι’ αυτό τον σκοπό.
Πραγματοποιήθηκε, επίσης, ένα συγκινητικό οδοιπορικό στα ελληνόφωνα χωριά της περιοχής της Καλαβρίας, που υπήρξε σημαντικό κέντρο του ελληνισμού για μια χιλιετία περίπου, από το Lazzaro, τη Λευκόπετρα, στη Bova, που έχει το ρόλο της πολιτιστικής πρωτεύουσας της ελληνικής Καλαβρίας, αλλά και στο αρχαιότερο ελληνικό χωριό της περιοχής το Γκαλλιτσιανό ή Γαδικιανό.
«Καλώς ήρτετε, είσαι Γκρίκο; ΄Εμπα στο σπίτι μου να μπει ο ήλιος», ήταν η πρώτη κουβέντα όλων όσοι μας υποδέχθηκαν, με μεγάλη συγκίνηση και από τις δύο πλευρές, έχω να σας μεταφέρω. Λίγα ταξίδια πραγματικά μπορούν να παρουσιάσουν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για τους Έλληνες ταξιδιώτες όσο η περιήγηση στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, περιοχές που αποτέλεσαν πεδίο εκπληκτικής αποικιακής δραστηριότητας του αρχαίου ελληνισμού και που οι Ιταλοί με υπερηφάνεια ακόμη και σήμερα αποκαλούν μεγάλη Ελλάδα.
Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω ότι οι νεότεροι ελληνόφωνοι μετά από μια περίοδο κατά την οποία αισθάνονταν μειονεκτικά και ήθελαν να ξεχάσουν αυτή τη διάλεκτο, τελικά, συνειδητοποιώντας τον λεκτικό τους πλούτο άρχισαν να αισθάνονται ξανά υπερήφανοι για την καταγωγή, τη γλώσσα και την παράδοσή τους. Δείχνουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εκμάθηση των γκρεκάνικων, αλλά έχουν διάθεση να μάθουν και τα νέα ελληνικά και αναλαμβάνουν πάρα πολλές πρωτοβουλίες πολύ ενδιαφέρουσες, όπως η δημιουργία πολιτιστικών συλλόγων με ελληνικό όνομα, η ονομαδοσία δρόμων στην περιοχή, επίσης, με ελληνικά ονόματα, εκδίδουν εφημερίδες και περιοδικά. Συμμετείχα σε έναν διαγωνισμό ελληνόφωνης ποίησης, όπου συμμετείχαν Έλληνες της Κάτω Ιταλίας και ήταν πραγματικά μια εξαιρετική εκδήλωση. Όλα αυτά για να κρατήσουν ζωντανά τα στοιχεία που συνιστούν αυτή την ιδιαίτερη πολιτισμική τους ταυτότητα.
Η απόφαση του Ιταλικού Κοινοβουλίου του 1998 να αναγνωρίσει τα γκρεκάνικα ως προστατευόμενη γλώσσα, ήταν εξαιρετικά σημαντική για τη διάσωσή της. Το πρόβλημα είναι ότι στην Καλαβρία σήμερα δεν υπάρχουν δάσκαλοι να διδάξουν αυτό το ελληνόφωνο γλωσσικό ιδίωμα, σπάνιο παράδειγμα επιβίωσης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που αναπτύχθηκε και διατηρήθηκε μόνο με τον προφορικό λόγο.
Οι Γκρεκάνοι, λοιπόν, της Κάτω Ιταλίας απευθύνουν δραματική έκκληση προς κάθε αρμόδια αρχή για αυτό το θέμα και εδώ νομίζω είναι ένα θέμα, το οποίο πρέπει να μας προβληματίσει όλους και να δούμε τι λύση μπορεί να δοθεί.
Κατά τη γνώμη μου, κύριε Υφυπουργέ Παιδείας, αλλά και κύριε Υφυπουργέ Εξωτερικών, το ελληνικό κράτος αξίζει και πρέπει να δείξει ευαισθησία για τη διατήρηση αυτού του ιδιαίτερου ιδιώματος. Ίσως το Τμήμα Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστήμιου ή και κάποια φιλολογικά τμήματα των πανεπιστημίων μας θα μπορούσαν να αναλάβουν πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση σε συνεργασία και σε διασύνδεση με έδρες της ελληνικής γλώσσας σε πανεπιστήμια της Νότιας Ιταλίας.
Σας ευχαριστώ.