Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

​

σήμερα με το νομοσχέδιο αυτό κάνουμε ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι ένα νομοσχέδιο μεγάλης σπουδαιότητας, διότι η Ελλάδα είναι μια χώρα θύμα της αρπαγής παρανόμως πάμπολλων πολιτιστικών αγαθών, αρχαιολογικών, θρησκευτικών και άλλων, που κοσμούν πάμπολλα μουσεία της Ευρώπης και όλης της υφηλίου.

​

Το νομοσχέδιο αυτό έχει στόχο να συμβάλλει στην αποκατάσταση της ακεραιότητας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, διότι με αυτό ουσιαστικά ισχυροποιείται το θεσμικό και νομικό οπλοστάσιο στο θέμα της επιστροφής των πολιτιστικών μας θησαυρών.

​

Με την ενσωμάτωση της Οδηγίας του 2014 της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται μια προσπάθεια καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, καθώς η παλαιότερη Οδηγία του 1993 δεν ανταποκρίθηκε στους σκοπούς της διαφύλαξης των πολιτιστικών μας θησαυρών. Τα κενά που υπήρξαν στην προηγούμενη Οδηγία δημιούργησαν πολλά προβλήματα με τις προθεσμίες άσκησης ένδικων μέσων, δηλαδή των αγωγών διεκδίκησης που ήταν πολύ μικρές και εξέπνεαν άμεσα, καθιστώντας αδύνατη πολλές φορές την κατάθεση αγωγής.

​

Επίσης, ένα άλλο σοβαρότατο πρόβλημα που αφορά πρωτίστως την Ελλάδα ήταν και εξακολουθεί να παραμένει η ουσιαστική απαγόρευση της διεκδίκησης για κλαπέντες θησαυρούς πριν από το 1993.

​

Τέλος, δεν προεβλέπετο έλεγχος των οίκων δημοπρασιών για την προέλευση των πολιτιστικών αγαθών, ενώ η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών-μελών ήταν τουλάχιστον ανεπαρκής σε διοικητικό επίπεδο.

​

Η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν είναι αποκομμένη από τη ζώσα πραγματικότητα και έχουμε την υποχρέωση να τη διασφαλίσουμε και να την προφυλάσσουμε, ώστε να τη δώσουμε στις επόμενες γενεές. Και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα και τον πλούτο μας, αλλά και χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμες περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή όπου παρατηρείται το φαινόμενο της κλοπής και διάθεσης πολιτιστικών κειμηλίων.

​

Τι να αναφέρει κανείς για την Παλμύρα, το Ιράκ και το Αφγανιστάν; Ανεπανάληπτα μνημεία, θησαυροί κυριολεκτικά, πωλούνται σήμερα στις αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής από δημοπράτες, κοσμώντας προθήκες κλεπταποδόχων συλλεκτών, προσβάλλοντας και ακυρώνοντας την πολιτιστική ταυτότητα των λαών. Είναι επιβεβλημένος πλέον ένας αμείλικτος αγώνας για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε λαού.

​

Σε αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η συνεργασία όλων, όχι μόνο των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της διεθνούς κοινότητας στο σύνολό της.

​

Η συνεργασία είναι αναγκαίος όρος για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, που ξεριζώνει από τις εστίες τους μνημεία διαχρονικά, συνδεδεμένα με τον τόπο και τον λαό τους.

​

Δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν φαίνεται να έχει ως προτεραιότητά της τον πολιτισμό. Όμως, εμείς, συνεχιστές μιας βαριάς πολιτιστικής κληρονομιάς, είμαστε υποχρεωμένοι να αναδείξουμε την προτεραιότητα του πολιτισμού και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας και της λαθρεμπορίας.

​

Στο νομοσχέδιο αυτό έχουν κατατεθεί τρεις τροπολογίες που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς βοηθούν στην προστασία από την υφαρπαγή των πολιτιστικών αγαθών, αλλά και στη δίκαιη επιστροφή στη γενέτειρά τους.

​

Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι το νομοσχέδιο καινοτομεί, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 8, προβλέπεται η επιστροφή του πολιτιστικού αγαθού μετά από δικαστική απόφαση. Προβλέπεται, επίσης, η αποζημίωση του καλόπιστου νομέα, βεβαίως στην περίπτωση μόνο που εκείνος έδειξε τη δέουσα επιμέλεια και προσοχή κατά την κτήση, δηλαδή έκανε όλες τις αναζητήσεις για να εξακριβώσει ότι το αντικείμενο δεν εκλάπη. Τα ποσά αυτά το κράτος μπορεί να τα αξιώνει από τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για την παράνομη απομάκρυνση του πολιτιστικού αγαθού από το έδαφός τους.

​

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της κοινοτικής Οδηγίας του 2014 κάνουμε μια κάποια πρόοδο, δειλή μεν, αλλά πρόοδο, καθώς προσθέτει όπλα στη φαρέτρα της διεκδίκησης των πολιτιστικών αγαθών από τους νόμιμους κληρονόμους τους. Η ενσωμάτωση αυτής της Οδηγίας στην εθνική μας νομοθεσία εντάσσεται στην υποχρέωσή μας ως Έλληνες να προασπίσουμε τη βαριά μας κληρονομιά, αλλά και ως πολίτες του κόσμου να διαφυλάξουμε τον πολιτισμό και τα θεμέλια αυτής της ίδιας της ύπαρξής μας.