ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αλέξιος Μητρόπουλος): Εισερχόμαστε στη συζήτηση της με αριθμό 153/28-4-2015 επίκαιρης ερώτησης της Βουλευτού Καρδίτσας του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Χρυσούλας Κατσαβριά- Σιωροπούλου προς τον Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με την κρίση στο χώρο του βιβλίου.

​

Στην επίκαιρη ερώτηση θα απαντήσει ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Νικόλαος Ξυδάκης.

​

Κυρία Κατσαβριά, έχετε το λόγο.

​

ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΒΡΙΑ- ΣΙΩΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

​

Κύριε Υπουργέ, οι καταστροφικές πολιτικές του μνημονίου που εφάρμοσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις έπληξαν έντονα τον πολιτισμό. Πιο συγκεκριμένα, η κατάσταση στο χώρο του βιβλίου είναι ενδεικτική της απαξίωσης.

​

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, ο σημαντικότερος φορέας σχεδιασμού και υλοποίησης εθνικής πολιτικής για την ενίσχυση και προώθηση του βιβλίου είναι κατηργημένο. Καταργήθηκε πριν δύο χρόνια βίαια με μία αιφνιδιαστική, αδιαφανή και αναιτιολόγητη απόφαση. Η επάρκεια και η τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει το ΕΚΕΒΙ στα είκοσι χρόνια λειτουργίας του στα θέματα του βιβλίου μένει αναξιοποίητη.

​

Το θέμα της κατάργησης και του μέλλοντος του ΕΚΕΒΙ απασχόλησε δεκάδες συσκέψεις φορέων του βιβλίου. Επίσης, η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου, του νόμου που προστάτευε το βιβλίο ως πολιτιστικό αγαθό από της ανταγωνιστικές διαθέσεις της αγοράς υπέρ του καταναλωτή-αναγνωστικού κοινού, έπληξε το ποιοτικό μη εμπορικό βιβλίο και οδήγησε σε φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού.

​

Η αγορά του βιβλίου περιγράφεται από τη σκανδαλωδώς εκπονηθείσα και ακριβοπληρωμένη από το ελληνικό δημόσιο έκθεση του ΟΟΣΑ ως αρκετά συγκεντρωτική, αφού το 18% των εκδοτών εκδίδει το 77% των τίτλων με μονοπωλιακές τάσεις, με υψηλό επιχειρηματικό ρίσκο και έντονη ανασφάλεια.

Σε μια τέτοια αγορά, η κατάργηση της προστατευτικής αυτής διάταξης προκαλεί οικονομική ασφυξία στους μικρούς και μεσαίους εκδοτικούς οίκους και στα βιβλιοπωλεία, κάτι που στο μέλλον θα έχει επιπτώσεις στο θεματικό εύρος, στον πλουραλισμό, στην ποιότητα των εκδιδομένων τίτλων, καθώς και στην τιμή τους.

​

Τέλος, οι βιβλιοθήκες θα μπορούσαν να αποτελούν εστία αυξημένης επαφής των τοπικών κοινωνιών με το βιβλίο. Εντούτοις, η εγκατάλειψη τους από την πολιτεία δεν επιτρέπει να επιτελέσουν το ρόλο τους. Δημοτικές, σχολικές, ακαδημαϊκές και δημόσιες βιβλιοθήκες υπολειτουργούν ή είναι κλειστές ελλείψει προσωπικού, κτηριακών υποδομών και πόρων.

​

Στις δημοτικές βιβλιοθήκες τα παραπάνω είναι ιδιαίτερα έντονα, καθώς οι περικοπές πόρων και τα συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν δεν επιτρέπουν στους ΟΤΑ να τα αντιμετωπίσουν κατά προτεραιότητα.

​

Με βάση τα ανωτέρω, ερωτάται ο κύριος Υπουργός: Ποιες είναι οι προθέσεις του σχετικά με το μέλλον του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου; Προτίθεται να επαναφέρει την ενιαία τιμή βιβλίου, όπως αυτή ίσχυε με το ν. 2557/1997; Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί για την ενίσχυση των βιβλιοθηκών, δημοσίων, δημοτικών, σχολικών, ακαδημαϊκών; Ιδιαίτερα για τις δημοτικές βιβλιοθήκες, προσανατολίζεται στην καθιέρωση σχετικού κονδυλίου που οι ΟΤΑ θα αξιοποιούν κατά δέσμια αρμοδιότητα προς ενίσχυση των δημοτικών βιβλιοθηκών, ούτως ώστε να μην παραμελούνται από τις εκάστοτε διοικήσεις των ΟΤΑ;

​

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αλέξιος Μητρόπουλος): Ευχαριστούμε, κυρία Κατσαβριά.

​

Το λόγο έχει ο κύριος Υπουργός.

​

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων): Κύριε Πρόεδρε, κυρία συνάδελφε, ευχαριστώ.

​

Μου δίνετε την ευκαιρία να επαναλάβω κάτι που πολλάκις το έχω πει από την αρχή αναλήψεως κυβερνητικών καθηκόντων. Η επαναφορά της ενιαίας τιμής βιβλίου είναι προγραμματική δέσμευση της Κυβέρνησης, είναι θέμα χρόνου. Ωστόσο δεν είναι δική μου αρμοδιότητα. Δεν κατήργησε το Υπουργείο Πολιτισμού την ενιαία τιμή βιβλίου, άρα δεν μπορώ εγώ να την επαναφέρω. Είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης.

​

Από τη μεριά μας έχουμε συμβάλει νομοτεχνικά, έχουμε προτείνει δηλαδή –μια βελτιωμένη πρόταση μπορούμε να κάνουμε- στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στον κ. Γιώργο Σταθάκη, ο οποίος και δημοσίως το έχει πει και σε εμάς ότι είναι η πρώτη του προτεραιότητα. Στο πρώτο νομοσχέδιο που θα κατεβάσει το Υπουργείο του, θα το υποβάλει εδώ στην Αίθουσα για συζήτηση, θα είσαστε παρούσα και ελπίζω ότι με χαρά θα το υπερψηφίσετε. Επανέρχεται η ενιαία τιμή βιβλίου και μάλιστα βελτιωμένη.

​

Δεν θέλω να μπω καν στην ουσία της συζήτησης για το πόσο εγκληματική ήταν η απόσυρσή της και στο πώς όλη η Ευρώπη είναι ρυθμισμένη, πλην της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία έχει διαλύσει όλα τα μικρά βιβλιοπωλεία. Στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν δυο αλυσίδες μόνο και έχει αφανιστεί και το μικρό βιβλιοπωλείο και ο μικρός εκδότης. Στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες η ενιαία τιμή ισχύει ατύπως από τα τέλη του 19ου αιώνα και έχει θεσμοθετηθεί στο σύγχρονο νομικό πλαίσιο τα τελευταία είκοσι, τριάντα, σαράντα, πενήντα χρόνια. Εμείς εξαιρέσαμε τον εαυτό μας από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό με αυτήν την απόσυρση του νόμου.

​

Σε ό,τι αφορά τώρα στις βιβλιοθήκες που λέτε δεν είναι ακριβώς της αρμοδιότητάς μου διότι οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι αρμοδιότητας του Υπουργού Παιδείας. Εγώ είμαι Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού. Δεν έχουμε απολύτως καμία αρμοδιότητα, μπορώ να σας πω όμως μερικά πράγματα, γιατί πρέπει να συζητούνται αυτά και έχει πολύ ενδιαφέρον η ερώτησή σας.

​

Οι πόροι που διατίθενται για τις δημόσιες βιβλιοθήκες είναι πολύ ισχνοί και μετά το 2014 τείνουν προς τον μηδενισμό. Μπορώ να σας πω ενδεικτικά ότι για το έτος 2014 η Εθνική Βιβλιοθήκη επιχορηγήθηκε με το ποσό των 646.500 ευρώ και οι σαράντα πέντε δημόσιες βιβλιοθήκες με 624.000 ευρώ. Για το 2015, το έτος που διανύουμε, η κατανομή των πιστώσεων είναι ως εξής: η Εθνική Βιβλιοθήκη 244.238 ευρώ και οι σαράντα πέντε δημόσιες 291.836 ευρώ. Δεν μπορώ καν να σχολιάσω αυτά τα νούμερα. Είναι νούμερα τα οποία μετά βίας αντιμετωπίζουν τις ανελαστικές ανάγκες, όχι τις πάγιες. Δεν μπορούν να αγοράσουν είδη καθαριότητας. Αυτό έχουμε παραλάβει. Αυτό θα προσπαθήσουμε να διορθώσουμε.

​

Σε ό,τι αφορά το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου θα σας πω ότι οι τομείς στους οποίους ησχολείτο το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου τα παρελθόντα έτη κατέληξαν να είναι τρεις στην παρούσα φάση. Πρώτον, η διοργάνωση της Διεθνούς Εκθέσεως Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η οποία διεξήχθη τα παρελθόντα έτη με την υποστήριξη του ΕΣΠΑ, δηλαδή κοινοτικών πόρων. Φέτος δεν είχε ΕΣΠΑ και αντιμετώπισε πολύ μεγάλες οικονομικές δυσκολίες. Θέλω να σας πω, δηλαδή, ότι δεν υπήρξε καμία μελέτη βιωσιμότητας οικονομοτεχνικά στα παρελθόντα έτη. Υπήρχε ένα προσωρινός πόρος, γιατί ο κοινοτικός πόρος από τα ΕΣΠΑ είναι προσωρινός, εξαντλήθηκε και τώρα μένει να ανασχεδιαστεί συνολικά ο θεσμός.

​

Δεύτερον, άλλη δραστηριότητα ήταν η Βάση «Βιβλιονέτ», η οποία, κατά την πρώτη μου εκτίμηση, θα έπρεπε να είναι υπηρεσία που θα έπρεπε να τηρεί Εθνική Βιβλιοθήκη στο πλαίσιο της εθνικής βιβλιογραφίας. Αυτήν τη στιγμή έχουμε τουλάχιστον δύο ανεξάρτητες βάσεις, του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, δηλαδή τη Βιβλιονέτ, και τη βάση δεδομένων την εμπορική που τηρεί ο ΟΣΔΕΛ και δεν έχουμε μια ολοκληρωμένη, δημοσίως προσβάσιμη, εθνική βιβλιογραφία. Υπάρχει μια δυσμορφία, μια δυσλειτουργία ασύμμετρη εδώ. Και δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να συστήνονται διαρκώς ανεξάρτητοι οργανισμοί για να φτιάχνουν μια υπηρεσία. Υπάρχει Εθνική Βιβλιοθήκη. Κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να πάει εκεί.

​

Η τρίτη δραστηριότητα στην οποία επεδίδετο το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου είναι τα προγράμματα φιλαναγνωσίας. Νομίζω ότι και αυτά μπορεί να τα κάνει μία υπηρεσία του Υπουργείου.

​

Κατόπιν τούτου στις σκέψεις μας είναι πρώτον η αναδιοργάνωση, η αλλαγή στη διοίκηση και στη δομή του υπερκείμενου Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού αφενός και σε ό,τι αφορά το Κέντρο Βιβλίου, που λέτε, το οποίο εμπεριέχεται μέσα στην υπερκείμενη δομή του Ιδρύματος Πολιτισμού, οι πρώτες σκέψεις για πιο λειτουργική αντιμετώπιση της πολιτικής βιβλίου είναι να υπάρχει μια ζωηρή, καλά στελεχωμένη –υπάρχουν ήδη στελέχη στο Υπουργείο- υπηρεσία του Υπουργείου.

​

Θα το εξετάσουμε, να δούμε εάν μπορεί να γίνει αυτό για ένα ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο όπως ήταν το ΕΚΕΒΙ. Να δούμε και όλον τον απολογισμό των ετών, πόσα χρήματα δαπανήθηκαν, ποια είναι η εργασία και πώς και πόσα από τα αντικείμενα της εργασίας του τα παρελθόντα έτη μπορούν ή και εκαλύπτοντο από άλλους δημόσιους οργανισμούς, είχαμε αλληλεπικαλύψεις. Δεν έχει τελειώσει αυτός ο σχεδιασμός, πολύ σύντομα θα τελειώσει και θα το μάθετε.

​

Σας ευχαριστώ για την ερώτηση.

​

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αλέξιος Μητρόπουλος): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.

​

Το λόγο έχει η κ. Κατσαβριά για δευτερολογία.

​

ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΒΡΙΑ-ΣΙΩΡΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Υπουργέ, ευχαριστώ για τις απαντήσεις σας.

​

Γνωρίζω πολύ καλά τα προβλήματα που αφορούν τις βιβλιοθήκες και το βιβλίο στην Ελλάδα. Έχω υπηρετήσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως στέλεχος των βιβλιοθηκών για πολλά χρόνια και πραγματικά με λυπεί αφάνταστα που ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να υφίστανται αυτά τα προβλήματα που μας απασχολούν τόσα πολλά χρόνια.

​

Η δυνατότητα πρόσβασης στο βιβλίο δεν είναι πολυτέλεια, το γνωρίζουμε πολύ καλά, αλλά δικαίωμα κάθε πολίτη και υποχρέωση της πολιτείας. Μιλώντας για το βιβλίο είναι απαραίτητη η εφαρμογή μιας εθνικής πολιτικής, που θα ενισχύει και θα προωθεί το βιβλίο με καινοτόμες δράσεις και προγράμματα.

​

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, όπως ανέφερα και στη ερώτησή μου, έχει συσσωρεύσει πολύτιμη γνώση και εμπειρία, που πρέπει να αξιοποιηθεί. Η αναγκαιότητα ενός αυτόνομου εθνικού φορέα για το βιβλίο επιβάλλει την επανίδρυση του ΕΚΕΒΙ ως πολύτιμου εργαλείου πολιτιστικής ανάπτυξης, αφού επανεξεταστεί ο ρόλος του και οι παθογένειες του παρελθόντος.

​

Το ΕΚΕΒΙ θα φέρει πιο κοντά συγγραφείς και αναγνώστες, μαθητές και βιβλίο, με νέες και με όλες τις ήδη επιτυχημένες δράσεις του, εκθέσεις βιβλίου, καμπάνιες, φεστιβάλ νέων λογοτεχνών, την Βιβλιονέτ, όπως πολύ σωστά είπατε και εσείς, παρατηρητήριο ψηφιακού βιβλίου, διατήρηση και ανανέωση αρχείων και συλλογών συγγραφέων, «Μικρός Αναγνώστης» και πολλές άλλες. Θα μπορέσει να συνεργαστεί με σχολεία και βιβλιοθήκες, με πανεπιστήμια, ιδρύματα και οργανισμούς, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς και με τους πολιτιστικούς συλλόγους ανά την επικράτεια για την προώθηση της νέας εθνικής πολιτικής για το βιβλίο.

​

Η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου, σύμφωνα με την σκανδαλώδη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, από την προηγούμενη Κυβέρνηση, με το επιχείρημα ότι θα μειωθεί η τιμή του βιβλίου, προκαλεί έντονη οικονομική πίεση στους μικρούς εκδοτικούς οίκους, όπως πολύ σωστά είπατε και εσείς, και στα μικρά βιβλιοπωλεία επηρεάζοντας καταστροφικά το ποιοτικό βιβλίο.

​

Ακόμη και αν αγνοήσει κανείς τις δίκαιες αντιδράσεις σύσσωμου του εκδοτικού κόσμου και των ανθρώπων που εργάζονται στο χώρο του βιβλίου, μια ανάγνωση του σχετικού αποσπάσματος της εργαλειοθήκης δείχνει πολύ καθαρά ότι η κατάργηση της ενιαίας τιμής κινούνταν σε λάθος κατεύθυνση.

​

Σε μια αγορά διαρθρωμένη με τον τρόπο που περιέγραψα, η κατάργηση της προστατευτικής διάταξης της ενιαίας τιμής εξισώνει το βιβλίο με οποιοδήποτε άλλο καταναλωτικό προϊόν και οδηγεί σε άνοιγμα στον αθέμιτο ανταγωνισμό. Ο εκδότης περιορίζει τον κύκλο εργασιών του σε περιβάλλοντα ικανά να τον συντηρήσουν, ιδιαίτερα στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα, και το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς αδυνατεί να ανταγωνιστεί μεγάλες αλυσίδες βιβλιοπωλείων. Ο συγγραφέας ανίσχυρος αναγκάζεται να ακολουθήσει τις συνταγές του εύπεπτου αναγνώσματος.

​

Είναι αναγκαίο, κύριε Υπουργέ, να επανέλθει άμεσα η ενιαία τιμή βιβλίου η οποία θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των μικρών εκδοτικών οίκων και βιβλιοπωλείων και θα καθιερώσει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού.

​

(Στο σημείο αυτό κτυπάει του κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)

​

Ένα λεπτό, κύριε Πρόεδρε.

​

Η κατάργηση της ενιαίας τιμής δεν κατοχυρώνει φθηνότερο βιβλίο. Αντιθέτως η εφαρμογή της διάταξης οδήγησε σε διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα.

​

Είναι αναγκαίο λοιπόν να επανέλθει άμεσα η ενιαία τιμή βιβλίου, για την οποία έχει δοθεί μεγάλος αγώνας, καθώς θα διασφαλίσει ότι τόσος εκδοτικός και συγγραφικός πλούτος δεν θα μείνει εκτός αγοράς.

​

Κλείνοντας, κύριε Υπουργέ, μας ενδιαφέρει να ακούσουμε τις προτάσεις της Κυβέρνησης για τις βιβλιοθήκες, δημόσιες, δημοτικές, ακαδημαϊκές και σχολικές. Υπάρχει ένα θολό τοπίο εδώ και θα πρέπει να βρούμε μια φόρμουλα συνεργασίας όλων αυτών των βιβλιοθηκών. Οι βιβλιοθήκες βρίσκονται σε μαρασμό. Στη συντριπτική πλειονότητά τους είναι αποψιλωμένες από προσωπικό, υλικοτεχνική υποδομή και πόρους. Πολλές μάλιστα από αυτές έχουν κλείσει, παρ’ ότι διαθέτουν πλούσιες και αξιόλογες συλλογές, ενώ άλλες υπολειτουργούν χωρίς να παίζουν τον ρόλο που τους αρμόζει στις τοπικές κοινωνίες.

​

Δεν υποτιμώ τη δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση που παραλάβαμε από τις κυβερνήσεις των μνημονίων. Η δική μας Κυβέρνηση όμως δεν μπορεί να θέτει σε δεύτερη μοίρα τον πολιτισμό. Το όραμα της κοινωνικής χειραφέτησης, το δικό μας όραμα, δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς ανάπτυξη του πολιτισμού και της παιδείας. Η πολιτική βούληση, η συλλογική δράση και η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων -εδώ μπορούμε να πούμε και όλων των εμπλεκόμενων Υπουργείων ώστε να βρεθεί μια κοινή φόρμουλα λειτουργίας των βιβλιοθηκών σε έναν ενιαίο φορέα- μπορεί να γίνει η αφετηρία για την αντιμετώπιση της κρίσης στον χώρο του βιβλίου. Περιμένω λοιπόν με πολύ ενδιαφέρον να ακούσω τις προτάσεις σας και θα χαρώ πολύ να είμαι χρήσιμη γι’ αυτό.

​

Σας ευχαριστώ πολύ.

​

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αλέξιος Μητρόπουλος): Ευχαριστούμε, κυρία συνάδελφε.

​

Κύριε Υπουργέ, θέλετε να προσθέσετε κάτι σε όσα ενδιαφέροντα είπατε στην πρωτολογία σας;

​

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων): Ναι, κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ.

​

Έχουμε δεσμευτεί δημοσίως, και εγώ προσωπικά, για ένα πράγμα που δεν το εισάγω εγώ στο Σώμα, για την ενιαία τιμή βιβλίου, αλλά είναι δέσμευση και του κ. Σταθάκη. Αυτό θα γίνει πάρα πολύ σύντομα. Θα είμαστε εδώ και θα το συζητήσουμε και ελπίζω να το ψηφίσει όλη η Αίθουσα, ακόμα και αυτοί οι οποίοι ψήφισαν την κατάργησή του με τις ρυθμίσεις της περίφημης εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ, διότι θα πειστούν ότι αυτή η ρύθμιση σπρώχνει στην καταστροφή όλον τον κλάδο του βιβλίου, και τους εκδότες και τους βιβλιοπώλες, επί ζημία του ελληνικού αναγνωστικού κοινού, δηλαδή του ελληνικού λαού.

​

Δεν υπήρχε καμία λογική, κανένα όφελος για κανέναν. Ένα-δυο ίσως μεγάλα βιβλιοπωλεία των Αθηνών ωφελούνται από αυτή την κατάσταση, αποσπώντας τεράστιες εκπτώσεις από τους εκδότες, οι οποίοι αναγκάζονται να βάζουν πλασματικά υψηλές τιμές. Έχει οδηγήσει σε πλήρη παραμόρφωση και καταστροφή της αγοράς και, εκτός των άλλων, σε απώλεια εσόδων από το κράτος. Ούτε δημοσιονομικό όφελος υπάρχει, δεν υπάρχει τίποτε, ούτε πνευματικό όφελος, ούτε κοινωνικό όφελος, ούτε πολιτικό όφελος, ούτε δημοσιονομικό. Υπάρχει μόνο μια καταστροφή. Βλέπουμε μια τυπική εφαρμογή ενός τυφλού νεοφιλελευθερισμού που δεν ωφελεί κανέναν, αλλά βλάπτει τους πάντες.

​

Σε ό,τι αφορά τις βιβλιοθήκες, θα σας επαναλάβω ότι δεν είμαι ο αρμόδιος Υπουργός αυτής της Κυβέρνησης για να σας αναπτύξω την πολιτική επί των δημοσίων βιβλιοθηκών. Είναι τυπική αρμοδιότητα του εκάστοτε Υπουργού Παιδείας, έχουμε βέβαια κάποιες προσεγγίσεις, έχουμε συνεργασίες. Σε ό,τι αφορά δε τις δημοτικές βιβλιοθήκες, είναι μια παλιά, πονεμένη ιστορία, η οποία εναπόκειται στον πατριωτισμό, το πάθος των αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και -θα πρέπει κι αυτό να το σκεφτούμε- στην αγάπη με την οποία οι τοπικές κοινωνίες περιβάλλουν τις δημοτικές βιβλιοθήκες.

​

Υπάρχουν δημοτικές βιβλιοθήκες οι οποίες φιλοξενούν μερικές από τις πολυτιμότερες συλλογές τεκμηρίων του νεότερου Ελληνισμού. Αυτές ζητούν την αγάπη των ανθρώπων που κατοικούν γύρω από αυτές. Μπορώ να σας πω πολλά παραδείγματα, τη Βιβλιοθήκη «Κοραή» στη Χίο, που είναι ένα μνημείο του νεοελληνικού διαφωτισμού αλλά και σε πολλά άλλα μέρη, στα Γιάννενα, στην Τρίπολη, στην Ερμούπολη. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η «Βικελαία Βιβιλιοθήκη» του Ηρακλείου. Είναι κιβωτός. Η «Βικελαία» περιέχει ανεκτίμητα, μοναδικά στον κόσμο βενετσιάνικα και οθωμανικά αρχεία, τα οποία δεν τα έχουν ούτε οι Τούρκοι.

​

Θέλω να σας πω ότι δεν εξαρτάται πάντα από τη βούληση του Υπουργού στην κεντρική Κυβέρνηση, αλλά από πολλούς περιφερειακούς θεσμούς και κυρίως από έναν πεπαιδευμένο λαό, ο οποίος έχει μάθει να αγαπά και να στηρίζει τη ζωντανή του ιστορία.

​

Σας ευχαριστώ.