Θέλω να ευχαριστήσω και εγώ τους εκπροσώπους των φορέων, γιατί μας παρουσίασαν σε βάθος τα προβλήματα και την υπάρχουσα κατάσταση στην ειδική αγωγή. Στόχος όλων μας είναι σήμερα, μετά από αυτήν τη συνεδρίαση, να αξιοποιήσουμε τα συμπεράσματα και να επιλέξουμε εύστοχες και βιώσιμες στρατηγικές για να αντιμετωπίσουμε αντικειμενικές δυσκολίες που βιώνουν οι μαθητές με αναπηρία στο σχολικό περιβάλλον, να τους ενισχύσουμε το αίσθημα του ανήκειν και να αυξήσουμε το επίπεδο της ικανοποίησής τους στο σχολείο, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα κίνητρα και στη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου.

​

Η ισότητα εκπαιδευτικών ευκαιριών, η προσβασιμότητα και η αποδοχή της διαφορετικότητας, είναι ταυτόχρονα τα κύρια αιτία της σχολικής διαρροής στην ειδική αγωγή, αλλά και ζητούμενο της πολιτικής μας, αν θέλουμε να μιλάμε για δημοκρατική εκπαίδευση. Η σχολική διαρροή στην ειδική αγωγή είναι δείκτης της αποτυχίας μας ως κοινωνία να εξασφαλίσουμε τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών με αναπηρία ή μαθησιακές ανάγκες στην εκπαίδευση, την κοινωνική ένταξη και στην εργασία.

​

Η ελληνική νομοθεσία προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να εναρμονιστεί τόσο με τις διεθνείς, όσο και με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την ειδική αγωγή. Ως Κυβέρνηση, επιλέξαμε σταθερά το κοινωνικό μοντέλο εκπαίδευσης των ΑμεΑ και στηρίξαμε τη συνεκπαίδευση. Μετακινηθήκαμε, δηλαδή, από το ιατρικό μοντέλο σε ένα πιο εκπαιδευτικής κατεύθυνσης ή αλληλεπίδρασης μοντέλο, ώστε να εντάσσονται τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα γενικά σχόλια.

​

Γι’ αυτό και υποστηρίζουμε το έργο τους με κατάλληλο εκπαιδευτικό προσωπικό, υλικό και εξοπλισμό, και προωθούμε την εξατομικευμένη διδασκαλία και τη συμμετοχική μάθηση. Το Υπουργείο Παιδείας όπως ανέφερε και ο κύριος Κασσιανός, παρά την κρίση αναγνώρισε ως δομικό στοιχείο της ευρύτερης μεταρρύθμισης της δημόσιας εκπαίδευσης την ειδική αγωγή και επιχείρησε, να γίνουν μια σειρά από δομικές αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Ιδρύθηκαν νέες δομές ειδικής αγωγής, αυξήθηκαν τα τμήματα ένταξης, τα ειδικά σχολεία, οι προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών, το ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό στην ειδική αγωγή, αναβαθμίστηκε η παραμελημένη δευτεροβάθμια ειδική εκπαίδευση  με την υιοθέτηση του ενιαίου ειδικού επαγγελματικού γυμνασίου και λυκείου, με νέο ρόλο για προγράμματα.

​

Να τονίσουμε τη δυνατότητα λειτουργίας του ολοήμερου προγράμματος σε όλα τα ειδικά νηπιαγωγεία και ειδικά δημοτικά σχολεία. Την πρόβλεψη για μείωση του αριθμού μαθητών κατά τμήμα στα σχολεία ειδικής αγωγής, την εφαρμογή του προγράμματος μαθητείας και στους αποφοίτους των ενιαίων ειδικών επαγγελματικών γυμνασίων και λυκείων. Το γεγονός όμως ότι εξακολουθεί να γίνεται και σήμερα κατηγοριοποίηση των παιδιών σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και σε μαθητές μα αναπηρίες, δηλώνει ότι η ειδική αγωγή στην Ελλάδα έχει να κάνει πολλά βήματα ακόμη ώστε να μιλάμε για ένα σχολείο για όλους.

​

Υπάρχουν βεβαίως αρκετά περιθώρια βελτίωσης δίνοντας έμφαση στην πρώιμη παρέμβαση και στην διαρκή υποστήριξη, με εξατομικευμένα προγράμματα παρέμβασης σε συνεργασία με διεπιστημονικές υπηρεσίες. Η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων θα παίξει σημαντικό ρόλο για την επίτευξη της ένταξης. Επιπλέον, στο πλαίσιο της διεπιστημονικής συνεργασίας, θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνονται υπηρεσίες υγείας, ψυχικής υγείας και κοινωνικές υπηρεσίες, ώστε με την ολιστική προσέγγιση των μαθητών και των οικογενειών τους, να καλύπτονται οι διαφορετικές ανάγκες τόσο σε μαθησιακό όσο και σε κοινωνικό συναισθηματικό επίπεδο και είναι αυτά που ακούσαμε και από τους εκπροσώπους των φορέων.

​

Για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα σχολικής διαρροής και να πραγματοποιηθεί η καθολική ένταξη των ΑμεΑ, θα πρέπει η ένταξη αυτή να θεωρηθεί ως θεμελιώδες αξίωμα. Θα ήθελα να συνοψίσω σε 9 συγκεκριμένες προτάσεις και ιδέες που ίσως θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στο σχεδιασμό μιας τέτοιας παρέμβασης. Να εκσυγχρονιστεί και να ανασχεδιαστεί το πρόγραμμα σπουδών όλων των σχολικών δομών ειδικής αγωγής με σκοπό να αυξηθούν οι δράσεις βιωματικού χαρακτήρα. Να βελτιωθεί ο τρόπος εκπαιδευτικής υποστήριξης μαθητών με αναπηρία στα γενικά σχολεία και να ενταχθεί η επιμόρφωση εκπαιδευτικών, ώστε να είναι ικανή να προλαβαίνει και να κάνουν διάγνωση αλλά και να χειρίζονται θέματα μαθησιακών δυσκολιών και ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών.

​

Να διερευνηθεί η ανάγκη ίδρυσης και άλλων τμημάτων ένταξης και ειδικών σχολείων ώστε σε κάθε σημείο της χώρας να παρέχεται η δυνατότητα υποστήριξης όλων των μαθητών. Να ολοκληρωθεί η αναβάθμιση της λειτουργίας των τμημάτων ένταξης με στόχο την μεγαλύτερη αλληλεπίδραση των εξειδικευμένων εκπαιδευτικών τους με τους άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Να σχεδιαστεί ακόμα καλύτερα το πρόγραμμα σπουδών των εργαστηρίων ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, με στόχο της κάλυψη των πραγματικών εκπαιδευτικών αναγκών.

​

Να υπάρξει προγραμματική συμφωνία του Υπουργείου Παιδείας με τον ΕΟΠΥΥ ώστε εξειδικευμένο προσωπικό λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, να παρέχει δωρεάν θεραπευτική υποστήριξη των παιδιών. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, η Ελληνική πολιτεία να εξασφαλίσει την προσβασιμότητα στα ΑμεΑ, με μια σειρά από μέτρα σε βασικούς τομείς- κάτι που αναφέρατε και εσείς- που αφορά την μεταφορά, την επικοινωνία και την ενημέρωση και την πρόσβαση στις διάφορες υπηρεσίες. Εδώ με λύπη μου θα αναφέρω ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση μετά από τη Γαλλία στη δυσκολία πρόσβασης των ΑμεΑ σε όλες αυτές τις υπηρεσίες.

​

Σε συνεργασία με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας, να σχεδιαστεί η ανάπτυξη δομών δια βίου εκπαίδευσης και αυτόνομης διαβίωσης των νέων και ενηλίκων με αναπηρία για την συνέχιση της κοινωνικής τους δραστηριότητας μετά την αποφοίτησή τους από τα ΕΕΚ.

 

Αυτό θα ήθελα να το τονίσω ιδιαίτερα, διότι είναι μια σημαντική αναγκαιότητα την οποία μου αναφέρουν συχνά διάφοροι συντοπίτες μου που τους απασχολεί αυτό το θέμα. Σε συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών να θεσμοθετηθεί πλαίσιο πρώιμης διάγνωσης και έγκαιρης παρέμβασης.

​

Τέλος, η ψηφιακή αναβάθμιση των υποδομών σε όλα τα ειδικά σχολεία και σε συνδυασμό με τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Σας ευχαριστώ πολύ.