Σκέψεις για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Οι γυναίκες στην αγορά εργασίας και η «γυάλινη οροφή»
8 Μαρτίου 2018
Άρθρο για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, της κ. Χρυσούλας Κατσαβριά - Σιωροπούλου, βουλευτή Καρδίτσας του ΣΥΡΙΖΑ.
Σκέψεις για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας:
Οι γυναίκες στην αγορά εργασίας και η «γυάλινη οροφή»
Η χρεοκοπία της χώρας μας και η παρατεταμένη οικονομική κρίση την τελευταία δεκαετία εκτόξευσε, στην αιχμή της, την ανεργία στα δυσθεώρητα ύψη του 30% επισήμως και σε πάνω από 35% ανεπίσημα. Η ανεργία των νέων ξεπέρασε κάποια στιγμή το 60% ,ενώ η ανεργία των γυναικών έφτασε περίπου το 40%. Επίσης, η μερική απασχόληση εξακολουθεί να είναι κατά πολύ υψηλότερη σε αυτές τις δυο κατηγορίες. Στην πραγματικότητα, η αγορά εργασίας διαλύθηκε πλήττοντας καίρια τους νέους και τις γυναίκες.
Ωστόσο, η ερμηνεία αυτών των δεδομένων οδηγεί αναπόφευκτα σε βαθύτερα συμπεράσματα. Αποκαλύπτεται, χωρίς δυσκολία, το γεγονός ότι οι νέοι και οι γυναίκες αποτελούν τον αποκαλούμενο «εφεδρικό στρατό» εργαζομένων του εκμεταλλευτικού συστήματος, το οποίο και κυριαρχεί. Αυτός ο «εφεδρικός στρατός» είναι πάντοτε ευάλωτος και αποδεκατίζεται στις οξείες φάσεις των κρίσεων. Υπάρχει, βεβαίως, και μια άλλη πλευρά που αφορά κυρίως στις γυναίκες: είναι η «γυάλινη οροφή», δηλαδή το αόρατο πέπλο που υφαίνουν μια σωρεία προκαταλήψεων και στερεοτύπων που είναι θεμελιωμένα στη διάκριση με βάση το φύλο, ως κύριο στοιχείο διαφοροποίησης ανάμεσα στους ανθρώπους. Πρόκειται για στοιχείο ανισότητας βαθιά ριζωμένο στην ιστορία και τη συνείδηση, ακόμα και στις τάξεις των ίδιων των γυναικών.
Το γεγονός ότι οι νέοι και οι γυναίκες είναι οι πλέον ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού, εξηγεί και τη δημιουργία των αντίστοιχων κινημάτων. Οι νέοι συνήθως κινητοποιούνται για να διεκδικήσουν καλλίτερους όρους για το μέλλον τους και οι γυναίκες για να εξισορροπήσουν το χάσμα ανάμεσα στη μητρότητα και στο δικαίωμά τους για εργασία. Η ιστορία των κινημάτων αυτών αρχίζει με τη βιομηχανική επανάσταση και είναι πολυτάραχη. Όταν μάλιστα η ιστορία αυτή συντονίζεται με τους ταξικούς αγώνες των κοινωνιών, πετυχαίνουν αξιοθαύμαστα αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα το δικαίωμα της ψήφου και η άσκησή του σε όλο και νεαρότερες ηλικίες.
Η 8η Μαρτίου, που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ το 1975, ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, αποτυπώνει τον αγώνα των κλωστοϋφαντριών της Νέας Υόρκης, το 1857, όταν διεκδίκησαν καλλίτερες συνθήκες εργασίας και αύξηση των μισθών τους. Το εμπνευσμένο σύνθημά τους «Ψωμί και Τριαντάφυλλα» είχε σκοπό να αναδείξει τη γυναίκα σε ισότιμο παράγοντα της οικογενειακής, της κοινωνικής, της πολιτικής και της οικονομικής ζωής.
Είναι αλήθεια ότι το γυναικείο κίνημα έχει βελτιώσει αισθητά τη θέση της γυναίκας σε όλους τους τομείς. Το δικαίωμα ψήφου, η ανάληψη υψηλών πολιτικών ρόλων, η ίση μισθολογική μεταχείριση, η σωματική αυτοδιάθεση, η καταδίκη της βίας, η πρόσβαση στην εκπαίδευση την έκφραση και τον πολιτισμό, αποτελούν πλέον αυτονόητες κατακτήσεις σε μια σειρά από χώρες. Όμως, η πραγματική χειραφέτηση απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια καθώς οι δυνάμεις της εκμετάλλευσης δεν παραιτούνται από την επιδίωξη της, με κάθε τρόπο, χειραγώγησης και της διαστροφής των στόχων του κινήματος, εγχωρίως και διεθνώς.
Η σύγχρονη Ελληνίδα είναι πλέον καταρτισμένη, ενημερωμένη αλλά και «μπαρουτοκαπνισμένη» από την ταλαιπωρία της κρίσης. Τώρα που η χώρα ανακάμπτει, ξέρει πως η επιδίωξη της δίκαιης ανάπτυξης μπορεί να δημιουργήσει καλλίτερες και ευνοϊκότερες προοπτικές για την επιτυχή έκβαση των αγώνων της. Για πραγματική ισοτιμία και κοινωνική απελευθέρωση, για ίσες ευκαιρίες στη μόρφωση, για ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας και πλήρη απασχόληση, για δίκαιη και ίση αμοιβή για ίση εργασία, για προστασία της μητρότητας, για ουσιαστική συμμετοχή στους θεσμούς και τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, για αναγνώριση των πολλαπλών ρόλων της. Η μεγάλη ευκαιρία για να σπάσει η «γυάλινη οροφή», πλησιάζει.