Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

​

Σεβασμιότατε, κυρία Υπουργέ, κύριοι Γενικοί Γραμματείς του Υπουργείου Παιδείας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξαιρετικά ενδιαφέρον το θέμα μας σήμερα. Θα μπορούσε να έχει και έναν άλλο τίτλο. Από την ρητορική για τα δικαιώματα και την εκπαίδευση των Ρομά, στην εφαρμοσμένη πολιτική.

​

Είναι αλήθεια, ότι τα πολλά προηγούμενα χρόνια η πολιτική για τους Ρομά ασκήθηκε περισσότερο στο πεδίο της ρητορικής και της διερεύνησης του προβλήματος, με πενιχρά σχεδόν αποτελέσματα και λιγότερο στο πεδίο της συστηματικής επεξεργασίας και κατάρτισης μιας συγκεκριμένης πολιτικής. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός το ειλικρινό ενδιαφέρον της σημερινής Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των βασικών προβλημάτων των συμπολιτών μας Ρομά.

​

Στο πλαίσιο λοιπόν, αυτής της συγκροτημένης, ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής, δημιουργήθηκε η Ειδική Γραμματεία Ρομά, με πολύ σπουδαίο έργο και εφαρμόζεται ένα καινοτόμο πρόγραμμα, καθώς το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης που παρέχεται, συνδέεται άμεσα και με την εκπαίδευσή τους και αφορά, αφενός την ένταξη στην υποχρεωτική εκπαίδευση των παιδιών και αφετέρου, την ένταξη των ενηλίκων στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας.

​

Η Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κυρία Θεανώ Φωτίου, με ευαισθησία, έχει εργαστεί πολύ σκληρά, αυτά τα χρόνια και έχει δώσει λύσεις, με την υλοποίηση πιλοτικών δράσεων πρόνοιας και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να επισημάνω το θετικό γεγονός της συνέργειας και της σύμπραξης της Πολιτείας με την Εκκλησία και να συγχαρώ τον Σεβασμιότατο, στην προσπάθεια της προστασίας και της ένταξης των Ρομά.

​

Πράγματι, κάτι αλλάζει στην ελληνική κοινωνία. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις φαίνεται πως υποχωρούν. Ο στόχος της κοινωνικής συνοχής και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα κερδίζουν έδαφος και είναι αξιοσημείωτο, ότι αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο που η κοινωνία έχει πληγωθεί από την χρεοκοπία και την πολύχρονη οικονομική κρίση, πράγμα που αποδεικνύει, ότι η συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών δεν είναι συνώνυμη με την οικονομική αποτελεσματικότητα. Αντίθετα, οι κοινωνικές δαπάνες είναι δαπάνες παραγωγικές που ενισχύουν την οικονομία και ταυτόχρονα, κρατούν όρθια την κοινωνία. Αυτή η αντίληψη συνάδει με τις ευρωπαϊκές πολιτικές που θέτουν φιλόδοξους στόχους με ορίζοντα το 2020.

​

Με την εμπειρία μου από τη σχέση με τους Ρομά της περιοχής μου, στον δήμο Καρδίτσας και στον δήμο Σοφάδων, μπορώ ανεπιφύλακτα να πω, ότι είναι αναγκαία η δημιουργία συνθηκών κοινωνικής δικαιοσύνης στην εκπαίδευση των Ελλήνων τσιγγανοπαίδων. Απαιτείται μια διαρκής συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων, που αφορούν στη συγκεκριμένη κοινωνική μειονότητα, προκειμένου να διευρυνθεί η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης για την αποτελεσματική υλοποίηση των σχετικών πολιτικών. Η λειτουργία των Κέντρων Κοινότητας είναι ασφαλώς ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο σε αυτήν την κατεύθυνση. Ωστόσο, ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δοθεί και σε εκείνους τους ανασταλτικούς παράγοντες, που έχουν να κάνουν με την στρεβλή αντίληψη των ίδιων των Ρομά, για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Οι τσιγγάνοι γονείς, οι περισσότεροι αναλφάβητοι, στην πλειοψηφία τους τοποθετούνται θετικά απέναντι στο σχολείο και τη χρησιμότητα του. Όμως μόνο ένα μέρος παιδιών φοιτά στο σχολείο.

 

Πολλά παιδιά γράφονται κατευθείαν στο δημοτικό σχολείο χωρίς να έχουν φοιτήσει στην προσχολική εκπαίδευση και δεν υποστηρίζεται επαρκώς η συστηματική συμμετοχή τους από τους γονείς τους στο σχολείο, ενώ οι περισσότεροι μαθητές 12 ετών και άνω, εγκαταλείπουν το σχολείο για να εργαστούν και να συμπληρώσουν το εισόδημά της οικογένειας ή να παντρευτούν.

​

Βασικοί λόγοι που οδηγούν τα τεράστια ποσοστά της σχολικής διαρροής και αποτυχίας των μαθητών Ρόμα, είναι ο μεγάλος αριθμός παιδιών στις οικογένειες, τα οικονομικά προβλήματα που οδηγούν στην παιδική εργασία από την σχολική ηλικία, οι συνεχείς μετακινήσεις σε άλλες περιοχές, η σύναψη πρόωρων γάμων, η φοίτηση στα γκέτο σχολεία, τα φαινόμενα ρατσισμού και η απόρριψη από το σχολικό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, η δυσκολία με την ελληνική γλώσσα και η μη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας φοίτησης στο σχολείο.

​

Με σταθερό κοινωνικό προσανατολισμό η εκπαιδευτική μας πολιτική για τους Ρομά, θα πρέπει να περιλαμβάνει μια σειρά από θετικά μέτρα, όπως η ενίσχυση της πρόσβασης και φοίτησης παιδιών Ρομά στην προσχολική εκπαίδευση και η έγκαιρη εγγραφή τους στην πρώτη δημοτικού, με δράσεις ενθάρρυνσης των γονέων. Η επιβράβευση των μαθητών με τακτική φοίτηση στο σχολείο, με δωρεάν συμμετοχή σε κατασκηνώσεις, εκδρομές, σε δραστηριότητες όπως μουσική, χορός, αθλητισμός και αυστηρές κυρώσεις στους γονείς για την μη φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο.

​

Δωδεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση και κίνητρα για εισαγωγή των μαθητών Ρομά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, συμμετοχή σε κοινές δράσεις μαθητών Ρομά και μη Ρομά, κοινές εκδρομές, βιωματικά εργαστήρια και άλλα. Δημιουργία ΚΔΑΠ Ρομά και παιδικών βιβλιοθηκών στους τσιγάνικους οικισμούς για τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των παιδιών, με προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης, άθλησης, συμβουλευτικής και άλλα, με έμφαση σε ειδικές δεξιότητες όπως η μουσική και ο χώρος.

​

Λειτουργία σχολών γονέων στους τσιγγάνικους οικισμούς για την εκπαίδευση και στήριξη στον ρόλο τους, την ευαισθητοποίηση τους για την αξία και το περιβάλλον του σχολείου, καθώς και εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης των ίδιων των γονέων. Ενημέρωση και παρότρυνση για συμμετοχή των νέων και των ενηλίκων στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας και κέντρα επιμόρφωσης ενηλίκων και εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα και ενθάρρυνση συμμετοχής των γυναικών Ρομά, στα παραπάνω προγράμματα και σε ειδικά σεμινάρια δια βίου κατάρτισης σε θέματα υποστήριξης οικογενειακού εισοδήματος και εκμάθησης για παράδειγμα, σχεδιασμού και ραπτικής παραδοσιακής τσιγγάνικης ενδυμασίας.

​

Να δοθούν κίνητρα και στους μαθητές αυτούς, όπως δωρεάν μαθήματα απόκτησης πτυχίου ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλα, κατάρτιση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης σε θέματα διαπολιτισμικής αγωγής, κατανόησης της διαφορετικότητας και απόκτηση δεξιοτήτων επικοινωνίας με τους Ρομά.

​

Στην κατεύθυνση αυτή θέλω να υπογραμμίσω ότι η αναγκαία προϋπόθεση αποτελεί η ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού σε θέματα Ρομά, αλλά κυρίως η ενεργή συμμετοχή και η συναίνεση των ίδιων των Ρομά και των οργανώσεών τους.

 

Σας ευχαριστώ.