Η κυρία Χρυσούλα Κατσαβριά - Σιωροπούλου, βουλευτής Καρδίτσας του ΣΥΡΙΖΑ, κατέθεσε τη πρότασή της για τη Πολιτιστική Παραγωγή & τις πολιτιστικές Δομές του Νομού Καρδίτσας και εξέδωσε το ακόλουθο Δελτίο Τύπου.
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
«Η Πολιτιστική Παραγωγή & Οι πολιτιστικές Δομές του Νομού Καρδίτσας: Προτάσεις για την ένταξή τους στη νέα περιφερειακή πολιτιστική πολιτική.»
Ολοκληρωμένη πρόταση για το νομό Καρδίτσας κατέθεσε η βουλευτής Χρυσούλα Κατσαβριά -Σιωροπούλου, στο πλαίσιο του διαλόγου για την ανάπτυξη Περιφερειακής Πολιτιστικής Πολιτικής, στην Υπουργό Πολιτισμού, κ. Μυρσίνη Ζορμπά, στις 14 Μαρτίου 2019, με θέμα «Η Πολιτιστική Παραγωγή & Οι Πολιτιστικές Δομές του Νομού Καρδίτσας: Προτάσεις για την ένταξή τους στη νέα περιφερειακή πολιτιστική πολιτική».
Η κ. Κατσαβριά συμμετείχε ενεργά στη νέα στρατηγική διαλόγου της πολιτιστικής κληρονομιάς με τον σύγχρονο πολιτισμό και τις τέχνες, που ξεκίνησε από το υπουργείο πολιτισμού, καθώς κρίθηκε απαραίτητη, προκειμένου να διαμορφωθούν νέες προοπτικές και να αξιοποιηθούν δυνατότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιφέρειας. στην αύξηση του πολιτισμικού κεφαλαίου που διαθέτει η χώρα μας.
Η δυναμική και η εμβέλεια ενός τέτοιου διαλόγου μπορεί να προσφέρει γόνιμο έδαφος στην κυκλοφορία διαχρονικών νοημάτων, στην προσέλκυση νέου κοινού, στην αξιοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων, στην τροφοδότηση της δημιουργικής οικονομίας με νέο περιεχόμενο.
Η Υπουργός σε συνάντησή της με τη βουλευτή, αντιμετώπισε με εξαιρετικό ενδιαφέρον το συνολικό πακέτο των προτάσεων της κ. Κατσαβριά και εξ’εφρασε την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι πρόκειται για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του πολιτισμού στο νομό Καρδίτσας και ανταποκρίνεται πλήρως στη νέα φιλοσοφία της περιφερειακής πολιτικής που προωθεί το υπουργείο.
Η Πρόταση της κ. Κατσαβριά, μεταξύ άλλων αναφέρει:
Περιφερειακή Πολιτική Σύγχρονου Πολιτισμού: ένα νέο μοντέλο κοινωνικής και πολιτισμικής συνοχής και αειφόρου ανάπτυξης.
Η νέα πολιτισμική περιφερειακή πολιτική σε τοπικό επίπεδο, μπορεί να αλλάξει τη φυσιογνωμία του νομού Καρδίτσας δυναμικά και αναπτυξιακά. στην αύξηση του πολιτισμικού κεφαλαίου που διαθέτει η χώρα μας και η περιοχή μου.
Η δυναμική και η εμβέλεια ενός τέτοιου διαλόγου μπορεί να προσφέρει γόνιμο έδαφος στην κυκλοφορία συμβολικών νοημάτων, στην προσέλκυση νέου κοινού, στην αξιοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων, στην τροφοδότηση της δημιουργικής οικονομίας με νέο περιεχόμενο.
Στο πλαίσιο της καταγραφής που σας υποβάλλω, κυρία Υπουργέ, μπορούν να συνδυαστούν αρμονικά το ειδικό τοπικό πολιτισμικό απόθεμα του νομού, με δράσεις που συνδέουν κοινά πολιτισμικά χαρακτηριστικά, όπως το ορεινό στοιχείο με το στοιχείο του κάμπου και το στοιχείο των λιμνών αλλά και το προσφυγικό στοιχείο που είναι έντονο στο Νομό μου, μαζί με τις υποδομές μας, τα μουσεία, τις διαδρομές ιστορικού, θρησκευτικού, πολιτισμικού ενδιαφέροντος, την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά.
Η υποστήριξη των νέων δημιουργών και καλλιτεχνών και του έργου τους, καθώς και η ιδιαίτερη προσοχή που οφείλει η Πολιτεία να δείξει απέναντι στη δημιουργική οικονομία, αποτελούν ένα δίπολο ιδιαίτερης δυναμικής για την αναπτυξιακή διάσταση του πολιτισμού.
Μια δέσμη μέτρων στήριξης νέων καλλιτεχνών και μικρών σχημάτων είναι απαραίτητη, προκειμένου να εξασφαλιστεί η δυνατότητα ανεξάρτητων παραγωγών, η βιωσιμότητα και μεγαλύτερη προσβασιμότητα στην πολιτιστική παραγωγή, οι ανταλλαγές με το εξωτερικό και η εξωστρέφεια.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΝΟΜΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
1. Πλούσια είναι η πολιτιστική δραστηριότητα των Πολιτιστικών Συλλόγων του νομού Καρδίτσας (260 περίπου), οι οποίοι πολλά χρόνια τώρα προσπαθούν να συντονίσουν τη δράση τους μέσω της «Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Καρδίτσας».
Εκτιμώ ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθούν αυτοί οι Σύλλογοι με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο, βεβαίως και οικονομικά, προκειμένου να αναβαθμιστεί ο ρόλος τους και να εμπλουτιστεί το περιεχόμενο των δράσεών τους, αλλά και η ανάδειξη κοινών ή παράλληλων στοιχείων με σημείο αναφοράς για παράδειγμα, την Καραγκούνικη Παράδοση ή τις Χαμένες Πατρίδες.
Οφείλουμε να ενισχύσουμε και να θωρακίσουμε το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των συλλόγων, με πόρους και ενδυνάμωση της γνώσης για το τι σημαίνει πολιτισμός και πολιτιστική πράξη, ώστε να αναδείξουμε πολιτιστικά στελέχη, εμψυχωτές και μέντορες, οι οποίοι θα συνεισφέρουν σημαντικά στην πολιτισμική αναβάθμιση της περιφέρειας.
Το νέο Γραφείο της Περιφέρειας που προγραμματίζετε να λειτουργήσει στη Λάρισα, έδρα της Περιφέρειας Θεσσαλίας, πρέπει να συνεργαστεί ουσιαστικά με τα επιμέρους γραφεία και τους οργανισμούς πολιτισμού των Δήμων, με την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Ν. Καρδίτσας, που ως δευτεροβάθμιο όργανο, πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο της πολιτικής που αναπτύσσει το Υπουργείο Πολιτισμού, να ανοίξει το εύρος των δραστηριοτήτων της και με ανάλογη χρηματοδότηση να υλοποιήσει προγράμματα που να αγκαλιάζουν και να συντονίζουν σταθερά τις δραστηριότητες των πολιτιστικών φορέων του νομού όλο το χρόνο.
2. Στην Καρδίτσα λειτουργούν οι κορυφαίοι Πολιτιστικοί Θεσμοί: Διεθνές Φεστιβάλ Καραϊσκάκεια, Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου, Φεστιβάλ Λιμνών, Διεθνές Φεστιβάλ Χορωδιών, Μενελαϊδια. Διεθνής Συνάντηση Παιδιών κτλ. οι οποίοι αποτελούν ένα σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα για το Νομό, ωστόσο μια πιο σύγχρονη οργάνωση, διαχείριση και χρηματοδότηση θα μπορούσε να απογειώσει τις δυνατότητές τους.
3. Στην πόλη της Καρδίτσας δομές με υψηλή επισκεψιμότητα και πλούσια δράση αποτελούν: η Δημοτική Βιβλιοθήκη με το Δίκτυο των 11 Παιδικών Βιβλιοθηκών στις 8 συνοικίες της πόλης και σε 3 μεγάλα δημοτικά διαμερίσματα του διευρυμένου δήμου Καρδίτσας, το Μουσείο Πόλης, το Δημοτικό Ωδείο και η Δημοτική Πινακοθήκη.
Οι Δομές αυτές έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη και μια υψηλή θέση στη συνείδηση των πολιτών. Πάσχουν όμως σε εξειδικευμένο προσωπικό, ανανέωση του βιβλιακού υλικού και σύγχρονες κτιριακές υποδομές αφού κατά την περίοδο της κρίσης η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπόρεσε να κρατήσει σε προτεραιότητα αυτό το τόσο σημαντικό έργο.
Έχετε αναγγείλει την επανίδρυση του Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού. Στο σχεδιασμό του νέου οργανισμού μπορεί να υπάρχει πρόβλεψη για την δικτύωση των βιβλιοθηκών σε επίπεδο Περιφέρειας αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Οι βιβλιοθήκες του Καρδίτσας μπορούν να συμμετέχουν σ’ αυτή τη δικτύωση και με την τεχνογνωσία και την πλούσια εμπειρία τους, μπορούν να λειτουργήσουν ως πιλότος δράσεων προώθησης του βιβλίου και της φιλαναγνωσίας σε επίπεδο νομού.
Το Υπουργείο Πολιτισμού θα μπορούσε να δημιουργήσει ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία ή να αξιοποιήσει ευρωπαϊκά προγράμματα για τον εκσυγχρονισμό των βιβλιοθηκών, τη δημιουργία και την υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων που θα ταξιδεύουν σε όλες τις βιβλιοθήκες (όπως παλιά το πρόγραμμα «Με ένα βιβλίο πετάω» ή ο «Μπλε Σάκος»).
4. Το «Δίκτυο Ιστορικών-Λαογραφικών Μουσείων και Συλλογών νομού Καρδίτσας» είναι Αστική Εταιρεία μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα, η οποία ιδρύθηκε το 2009. Πρωταρχικός καταστατικός στόχος του είναι η αναβάθμιση, η οργάνωση, η αξιολόγηση, η ανάδειξη, η προβολή, η συνεργασία των Ιστορικών & Λαογραφικών Μουσείων και Συλλογών του νομού Καρδίτσας και η διασύνδεσή τους με τα μουσεία του ευρύτερη ελλαδικού χώρου. Γενικότερα στοχεύει στο να βοηθήσει τα μουσεία-μέλη του να ενισχύσουν τον επιστημονικό και κοινωνικό ρόλο τους παρακολουθώντας τις επίκαιρες εξελίξεις στον τομέα της διαχείρισης του πολιτισμού.
Πρόκειται για το μόνο θεσμοθετημένο θεματικό Δίκτυο μουσείων στην περιφέρεια Θεσσαλίας και ένα από τα ελάχιστα πανελλαδικά. Λειτουργεί υπό την επιστημονική εποπτεία και με τη στήριξη του μουσείου πόλης του δήμου Καρδίτσας, στις δομές του οποίου στεγάζεται. Μέλη του Δικτύου είναι 19 συλλογές και μουσεία της πόλης και του νομού.
Επόμενο βήμα είναι η οργάνωση περιοδικών μουσειακών εκθέσεων, οι οποίες θα μπορούν να περιοδεύουν και να κάνουν γνωστή την ιστορία της περιοχής μας στο ευρύ κοινό. Πολλαπλούς σκοπούς θα εξυπηρετήσει η δημιουργία κέντρου τεκμηρίωσης και κέντρου συντήρησης στο Δήμο Καρδίτσας. Καταθέτουμε σχετικές προτάσεις.
5. Η Καρδίτσα διαθέτει μια αξιόλογη Δημοτική Πινακοθήκη με σημαντικές Συλλογές και αρχειακό υλικό.
6. Το Δημοτικό Ωδείο αποτελεί μια επίσης σημαντική πολιτιστική δομή με πλούσια συνεισφορά στα καλλιτεχνικά πράγματα της πόλης…..με εκατοντάδες σπουδαστές και αποφοίτους με υψηλό επίπεδο και πλούσια συνεισφορά στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η περιφερειακή πολιτισμική πολιτική για την ανασυγκρότηση της ταυτότητας και την ανάδειξη των πόλεων και των περιφερειών, έχει ως κεντρικούς άξονες: την οργάνωση δικτύων πολιτισμού σε συνεργασία με φορείς της τοπικής κοινωνίας, την ενίσχυση του δημιουργικού και καλλιτεχνικού πεδίου, την καινοτομία και την εξωστρέφεια, τη συμπερίληψη όλων των κυττάρων και ομάδων του πληθυσμού χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Πρόταση Δικτύου Αρχαιολογικών & Πολιτιστικών Διαδρομών
Με την καθοδήγηση του Αρχαιολογικού Μουσείου Καρδίτσας και του Δικτύου του Μουσείου Πόλης, μπορεί να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αρχαιολογικών χώρων, μνημείων, προορισμών, χώρων πολιτισμού και λαογραφικής παράδοσης που θα αποτελέσει πιλότο πολιτισμικής τοπικής πολιτικής για την επόμενη δεκαετία και θα συνδέονται σε περιφερειακό επίπεδο με ευαισθητοποίηση των Δήμων.
Στόχος η δικτύωση σε δύο άξονες: ορεινή και πεδινή πολιτισμική δικτύωση.
Στην πεδινή δικτύωση μπορεί να αξιοποιηθεί η δικτύωση του κάστρου Φαναρίου, του Ναού του Απόλλωνα και του αρχαιολογικού Μουσείου Καρδίτσας.
Η ορεινή πολιτισμική δικτύωση θα μετατρέψει τους διάσπαρτους ορεινούς χώρους πολιτισμού και λαογραφικής παράδοσης, σε πόλους έλξης, θαυμασμού και σεβασμού, σε κόμβους καινοτομίας, ανάπτυξης και δημιουργίας. Η προστασία και ανάδειξη της ορεινότητας του νομού Καρδίτσας, ένα αναπόσπαστο στοιχείο τοπικής ταυτότητας.
Μέσω της ενεργοποίησης μιας προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, των Δήμων της Καρδίτσας, της Ιεράς Μητρόπολης Καρδίτσας και του Υπουργείου Υποδομών, μπορούμε να αναδείξουμε την περιοχή της ορεινής Αργιθέας, της Λίμνης Πλαστήρα και της ευρύτερης περιοχής της Λίμνης Σμοκόβου.
Στόχος η δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών μέσα από ιστορικά μονοπάτια που θα συνδέουν μονές και μοναστήρια με τα πέτρινα γεφύρια, τις φυσικές ομορφιές και την τοπική γαστρονομία.
Η ανακατασκευή έστω και λίγων από τα πολλά μοναστήρια της Αργιθέας, ο καθαρισμός των παλιών μονοπατιών σε συνδυασμό με την ανακατασκευή των πέτρινων γεφυριών και κυρίως της μοναδικής στα Βαλκάνια μονότοξης Γέφυρας του Κοράκου, θα αποτελέσουν έναν σημαντικό παράγοντα για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και ποιοτικού πακέτου τουριστικής ανάπτυξης.
Στην περιοχή Σμοκόβου αντίστοιχα, με τα αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως με την κατασκευή της εθνικής οδού Ε65, τη λίμνη και το φράγμα, τα μοναδικά ορεινά ιστορικά χωριά που αναδείχτηκαν την περίοδο της Αντίστασης με σημείο αναφοράς τη Ρεντίνα με το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και το Βυζαντινό Μουσείο Ρεντίνας, αποτελούν μια άλλη σημαντική ορεινότητα που αξίζει να αναδείξουμε.
Είναι σημαντικό ότι σε αυτή την περίπτωση είναι δυνατή η διασύνδεση με την εγγύς πεδινή ταυτότητα της ευρύτερης περιοχής, μέσω του αξιόλογου ναού της θεάς Αθηνάς στο χωριό Φίλια, τα αρχαιολογικά ευρήματα κοντά στα χωριά Ανάβρα, Λεοντάρι και Αχλαδιά.
Πρόταση Δικτύου Πέτρινων Γεφυριών
Η εμβληματική ανακατασκευή της Γέφυρας του Κοράκου αναδεικνύεται σε μια μοναδική πρόκληση της σύγχρονης μηχανικής και καταξιώνει τη σημασία των πέτρινων γεφυριών. Προσωπικά πιστεύω ότι η συγκεκριμένη Γέφυρα μαζί με τα Γεφύρια του Αχελώου και τα 13 Πετρογέφυρα της Αργιθέας, αποτελούν ένα ολοκληρωμένο δίκτυο μνημείων, που πρέπει να αναγνωριστούν ως Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
Αυτός, μαζί με την πρόταση που σας έχω ήδη προωθήσει για την καθιέρωση της Ευρωπαϊκής Ημέρας Πέτρινων Γεφυριών, είναι ο επόμενος στόχος που προωθούμε στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής πολιτισμικής διαφύλαξης του τοπικού ορεινού πολιτισμικού στοιχείου του νομού Καρδίτσας αλλά και της τουριστικής ανάπτυξης που τόσο ανάγκη έχει ο νομός μας.
Πρόταση Τουριστικού & Αγροδιατροφικού Δικτύου
Στοιχείο τοπικής ταυτότητας για την Καρδίτσα είναι ο πρωτογενής τομέας με διαφορετικά χαρακτηριστικά στην πεδινή και την ορεινή του εικόνα.
Η «Οικολογική Γιορτή» αποτελεί θεσμό για το νομό μας, και ουσιαστικά ενώνει ένα τοπικό δίκτυο μικρών παραγωγών με οικολογικό προσανατολισμό. Το Δίκτυο των Πέτρινων Γεφυριών μαζί με τα Δίκτυα των τριών Πιστοποιημένων Ιαματικών Πηγών (Σμοκόβου, Σουλαντά και Δρανίστας –Καίτσας) και των Παιδικών Κατασκηνώσεων, σε συνδυασμό με ένα σημαντικό Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων και Λαογραφικών Μουσείων, που είναι διάσπαρτα σε όλο το νομό, μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη ενός υπερδικτύου που θα προωθεί την πολιτιστική, τουριστική και αγροδιατροφική ανάπτυξη όλου του νομού.
Βασικοί εταίροι σε αυτήν την προσπάθεια μπορεί να είναι το Επιμελητήριο, η Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ Βαθμού, οι τοπικοί φορείς, τα Μουσεία, οι Συνεταιρισμοί, η Εκκλησία και τα Μοναστήρια, οι ιδιωτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον αγροδιατροφικό τομέα, ομάδες παραγωγών και ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών, φορείς επαγγελματιών του τουρισμού.
Πρόταση Αξιοποίησης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Ο άυλος πολιτισμός μέσα από ζωντανές εκφράσεις που έχουν φτάσει ως εμάς, όπως οι προφορικές παραδόσεις, χοροί, τραγούδια, δρώμενα, γιορτές, τελετές, κατασκευές χειροποίητες, παλιές τεχνικές, είναι κληρονομιές που κυκλοφορούν ανάμεσά μας, άλλοτε ως σημαντικά κομμάτια της σύγχρονης ζωής μας και άλλοτε ως πολιτισμικές εκφάνσεις που διατηρούνται στη ζωή με κόπο και σε μικρή κλίμακα.
Η Καρδίτσα είναι από εκείνες τις τοπικές κοινωνίες που «φέρουν», διατηρούν και εξελίσσουν τα άυλα πολιτισμικά αγαθά σε μεγάλο βαθμό. Στόχος μια πολιτική πολιτιστικής διάσωσης και διαφύλαξης ως αναπόσπαστων στοιχείων της τοπικής ταυτότητας.
Διάσωση της ιστορικής και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς με πηλό (πλιθί)
Αντιφωνικά τραγούδια – χοροί του Πάσχα Άγραφα (σχεδόν ξεχασμένα, που ακούγονταν στις μεγάλες γιορτές, τα πανηγύρια και τους γάμους στα χωριά πολλές δεκαετίες πριν/ σεργιάνια στα Καραγκουνοχώρια)
Απόσταξη τσίπουρου (καζάνια)
Αρχείο λαϊκών αφηγήσεων που σχετίζονται με γιορτές, την κατοχή, τον εμφύλιο, τον κάμπο και με τοπικά προϊόντα.
Βότανα – λαϊκή ιατρική /σύνδεση με το Πανεπιστημιακό Τμήμα Διατροφής- τεχνολογίας τροφίμων.